WĘGRY
Stolica: Budapeszt
Waluta: forint węgierski (HUF);
Język urzędowy: węgierski
PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Węgier do 90 dni jest ważny paszport lub dowód osobisty. Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie w przypadkach zagrażających polityce bezpieczeństwa państwa i zdrowiu publicznemu.
PRZEPISY CELNE
Zgodne z normami unijnymi (en.nav.gov.hu). Przy wywozie przedmiotów o wartości kulturowej potrzebne jest potwierdzenie właściwych instytucji (www.koh.hu/english.php).
MELDUNEK
Na Węgrzech pobyt powyżej trzech miesięcy wymaga legalizacji – należy uzyskać zezwolenie na pobyt (kartę pobytu) w celu wykonywania pracy, w celu podjęcia studiów, wykonywania pracy na czas określony, poszukiwania pracy.
Organem wydającym karty pobytu są regionalne biura Urzędu do Spraw Imigracji i Obywatelstwa (Bevándorlási és Állampolgársági Hivatal – www.bmbah.hu/a_bah_ismertetese.php).
UBEZPIECZENIE
Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są honorowane. Niezbędne jest posiadanie dokładnych informacji o zakresie ubezpieczenia, do kogo w razie potrzeby należy zwracać się za granicą i jaki jest tryb realizacji polisy.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, nie są wymagane specjalne szczepienia. W razie wypadków i nagłych zachorowań udziela się bezpłatnie pierwszej pomocy lekarskiej. Wymagana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą wraz z paszportem lub dowodem osobistym przekazuje się lekarzowi prowadzącemu. EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach, czy też transportu medycznego (np. z powodu nieszczęśliwych wypadków, kosztów leczenia poza EKUZ). Świadczenia zapewnione przez EKUZ nie obejmują tych przypadków (www.ekuz.nfz.gov.pl).
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Węgierskie służby graniczne, celne i finansowe oraz policja na ogół bardzo dokładnie kontrolują pojazdy, ich stan techniczny i posiadane dokumenty. W razie stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości dotyczących np. dowodu rejestracyjnego, tablic, numerów podwozia, silnika itp. nakładane są bardzo wysokie mandaty.
Jeśli samochodem dysponuje osoba nie będąca jego właścicielem, powinna mieć notarialne upoważnienie od właściciela, przetłumaczone na język węgierski, angielski lub niemiecki. Kierowcy poruszający się pojazdami będącymi w leasingu powinni być zaopatrzeni w umowę leasingową przetłumaczoną na język węgierski, angielski lub niemiecki.
Przejazd autostradami jest płatny. Należy wykupić winietę (www.autopalya.hu). Podczas kontroli drogowej możliwe jest nałożenie kary w wysokości od 10.000 do 300.000 HUF m.in. za niezapięcie pasów bezpieczeństwa, jazdę z nadmierną prędkością, przejazd na czerwonym świetle czy kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu (tzw. „zero tolerancji”). Dotyczy to zarówno samochodów zarejestrowanych na Węgrzech, jak i zagranicą.
Na Węgrzech policjant nie może przyjąć gotówki. W celu uregulowania kary wydawany jest drukowany czek z danymi dot. przelewu/wpłaty i informacjami, za co nałożona została kara. Do czasu opłacenia kary pieniężnej organ kontrolujący może – bez wydania oddzielnej decyzji – zatrzymać pojazd, dokumenty pojazdu. Przedstawiciel organu kontrolującego pisemnie informuje kierowcę pojazdu (w języku węgierskim, angielskim, niemieckim lub rosyjskim) o wysokości wymierzonej grzywny, o miejscu, w którym pojazd będzie parkowany, jak również o odnośnych przepisach dotyczących postępowania. W przypadku, gdy dowód rejestracyjny, wystawiony przez władze innego kraju, nie zostanie odebrany przez upoważnioną osobę w ciągu trzech dni licząc od daty zatrzymania – rozpoczyna się procedura przesłania dokumentu drogą urzędową do wystawcy. W przypadku stwierdzenia podczas kontroli drogowej, że kierowca lub właściciel pojazdu zalega z uregulowaniem wcześniej nałożonej kary – organ kontrolujący ma prawo zatrzymać pojazd. Możliwe jest też zatrzymanie samochodu na badanie techniczne (do 2 godzin) mimo posiadanego ważnego badania technicznego. W przypadku postępowania administracyjnego właściwy organa (policja, urząd celny) zapewni tłumacza. Organy administracyjne nie mają obowiązku udzielania telefonicznych wyjaśnień (np. urzędnikowi ambasady, pośrednikom w sprawie).
Obowiązuje również zakaz wyprzedzania przez ciężarówki o nośności powyżej 7,5t na autostradach i drogach głównych o dwóch pasach ruchu pomiędzy 6 rano a 22 wieczorem. Ciężarówki takie muszą zachować odległość, która pozwoli na bezpieczne zmieszczenie się podobnej ciężarówki z przyczepą. W odniesieniu do pojazdów o nośności powyżej 7,5t obowiązuje także ograniczenie poruszania się w weekendy, święta i dni wolne od pracy (nieoficjalne informacje można pobrać ze strony www.trafficban.com/country.hungary.home.212.pl.html).
W większości miejscowości na Węgrzech obowiązują strefy płatnego parkowania. Kary za brak opłaty parkingowej są bardzo wysokie; wysokość kary wzrasta im dłuższy jest okres jej nieuregulowania. Ogólnie podaje się informację, że w dni wolne od pracy/święta parkowanie jest bezpłatne. W Budapeszcie występują jednak liczne wyjątki: parkingi prywatne, parkingi płatne non – stop, niezależnie od dni świątecznych, parkingi w atrakcyjnie turystycznie okolicach, np. na Górze Gellerta, Zamek itp.
Z uwagi na fakt, iż większość parkingów podlega samorządom dzielnicowym, różne są rozporządzenia władz terytorialnych w zakresie zasad parkowania i odpłatności za korzystanie z miejsc parkingowych. Przepisy ulegają zmianom, zasady różnią się w poszczególnych miejscowościach.
Należy zwracać uwagę na tablice informacyjne na parkingach.
BEZPIECZEŃSTWO
Nie ma szczególnego zagrożenia przestępczością, niemniej jednak częste są kradzieże kieszonkowe na trasach uczęszczanych przez turystów. Najwięcej kradzieży zdarza się w centrach handlowych, w środkach komunikacji miejskiej, w miejscach atrakcyjnych turystycznie. Często spotyka się przypadki wystawiania zawyżonych rachunków w restauracjach, pensjonatach czy kwaterach prywatnych. Każdą kradzież należy zgłosić miejscowej policji. Policja sporządza protokół (w razie nieporozumienia między sobą i zależąc od powagę sprawy z udziałem tłumacza). Zaświadczenie od policji o zgłoszeniu kradzieży będzie potrzebne przy ubieganiu się o odszkodowanie lub wypłatę ubezpieczenia, stanowi także podstawę do wydania nowych dokumentów. Wg przepisów obywatel polski ma obowiązek też ogłaszać utratę dowodów osobistych osobiście w konsulacie (www.budapeszt.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne).
PRZYDATNE INFORMACJE
Walutę można wymienić w bankach oraz kantorach. Na terenie Węgier działają punkty Western Union, które umożliwiają błyskawiczne przekazanie pieniędzy z Polski. Można również pobierać pieniądze z ogólnie dostępnych bankomatów. Na Węgrzech w większości sklepów i restauracjach można regulować płatności kartami płatniczymi.
W większości restauracji napiwki nie są wliczone do rachunku; zwyczajowo stanowią one 10% wartości rachunku. Odmiennie niż w innych krajach na Węgrzech nie ma zwyczaju zostawiania napiwków na stole; dodaje się go przy płatności rachunku kelnerowi. W przypadku płatności kartą i chęci przekazania napiwku kartą należy zgłosić to kelnerowi. Zalecamy nie spuszczanie karty z oczu – warto poprosić o terminal mobilny lub udać się z kelnerem do terminalu stacjonarnego.
Informacja turystyczna o Węgrzech: www.tourinform.hu, www.budapestinfo.hu. Dla turystów potrzebujących pomocy uruchomiony został dyżurny numer telefonu: (00 36 1) 438 80 80, dostępny przez 24-godziny (możliwość porozumiewania się w języku angielskim lub niemieckim).
Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej Ambasady (www.budapeszt.msz.gov.pl/pl).
Inne przydatne informacje (w języku angielskim) na stronie www.safetyinhungary.info
[Źródło: Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP; http://poradnik.poland.gov.pl/]
Dostęp: 28.04.2013