TURCJA (Republika Turcji)
Stolica: Ankara
Waluta: LIRA TURECKA (TL, TRY)
Język urzędowy: turecki
WIZA,PRZEPISY WJAZDOWE
Od obywateli polskich wymagane są: wiza uprawniająca do wjazdu i pobytu na terenie Turcji oraz paszport, którego okres ważności wynosi co najmniej 6 miesięcy od daty upływu ważności posiadanej wizy. W paszporcie musi pozostać co najmniej 1 (jedna) wolna strona w celu uzyskania wizy wjazdowej. Brak wolnej strony w paszporcie powoduje automatyczną odmowę wjazdu do Turcji. Nie ma możliwości wjazdu do Turcji za okazaniem dowodu osobistego.
Do dnia 10 kwietnia 2014 roku wizę turystyczną wielokrotną będzie można uzyskać w przejściu granicznym, jej koszt to: 20 USD, 15 EUR lub 10 GBP. Od dnia 10 kwietnia 2014 roku wizę w celach turystycznym lub biznesowym będzie można uzyskać jedynie w placówkach dyplomatycznych Republiki Turcji bądź za pośrednictwem systemu E-visa: https://www.evisa.gov.tr/en/.
Wizy turystyczne nabywane na granicy lub poprzez system E-visa upoważniają do pobytu na terenie Turcji przez 90 dni w okresie 180 dni jej ważności (licząc od pierwszego wjazdu) bez prawa wykonywania pracy. Oznacza to, że po wykorzystaniu prawa do trzymiesięcznego pobytu nie można wjechać na teren Turcji do czasu wygaśnięcia nabytej wizy, tj. pół roku po dacie pierwszego przekroczenia granicy. Taką samą wizę uzyskuje się na przejazd przez Turcję tranzytem.
Obywatele polscy, którzy zamierzają przebywać w Turcji dłużej (powyżej 90 dni) lub w celach innych niż turystyczne, np. podjęcia szkolenia, nauki, pracy, uczestniczenia w badaniach, wykonywania prac montażowo-serwisowych, połączenia się z rodziną, powinny otrzymać w Ambasadzie Republiki Turcji wizy odpowiednie do celu planowego pobytu.
W przypadku samowolnego przedłużenia pobytu na podstawie wizy turystycznej należy liczyć się z karą pieniężną w wysokości zależnej od czasu przedłużenia pobytu, nie mniejszej jednak niż 100 USD, oraz z zakazem ponownego wjazdu do Turcji przez okres odpowiedni do okresu nielegalnego pobytu na jej terytorium. W skrajnych przypadkach, np. przedłużenia pobytu o kilka miesięcy, możliwa jest również deportacja (na koszt osoby deportowanej) oraz zakaz wjazdu do Turcji na czas nieokreślony. Osoby przyjeżdżające indywidualnie mogą być poproszone o okazanie środków finansowych na czas pobytu, przy czym zależy do gównie od woli urzędnika.
Szczegółowe informacje na temat uzyskania wiz dostępne są na stronie internetowej: http://www.e-konsolosluk.net/.
BEZPIECZEŃSTWO
W dużych miastach zdarzają się przypadki rozboju (wyrywanie torebek) lub przyjacielskie zapraszanie do lokali, gdzie pod groźbą przemocy trzeba zapłacić wygórowany rachunek za zamówione napoje. Można spotkać się też z propozycjami nabycia narkotyków lub ich przewozu.
W związku ze zdarzającymi się, co prawda sporadycznie, zamachami bombowymi, również w miejscowościach turystycznych, należy zachować rozsądek i środki ostrożności podczas korzystania z publicznych środków transportu i przebywania w miejscach publicznych (targi, dworce autobusowe itp.), jak również ściśle stosować się do zaleceń władz tureckich i organizatorów pobytów turystycznych.
PRZEPISY CELNE
Brak ograniczeń w przywozie środków płatniczych, przy czym większe sumy (ponad 5000 USD) należy zgłosić przy wjeździe, by – jeśli nie zostaną wydane – nie było problemu z ich wywozem. Ilość przywożonych artykułów (ubrania, żywność, sprzęt turystyczny, itp.) nie może wskazywać na ich inne przeznaczenie, niż do celów osobistych. Nie wolno wywozić z Turcji przedmiotów o charakterze zabytkowym, historycznym – nawet najmniejszych kawałków starych rzeźb, płaskorzeźb itp.
Szczegółowe informacje dot. przepisów celnych dostępne są na stronie internetowej: http://eski.gumruk.gov.tr/ENG/homepage/Pages/default.aspx.
PRZEPISY PRAWNE
W Turcji obowiązuje zakaz posiadania broni bez zezwolenia. Nie można też mieć noży o ostrzach dłuższych od palca serdecznego ani noży sprężynowych. Obowiązuje całkowity zakaz posiadania narkotyków, nawet na potrzeby własne. Zaleca się, by osoby, które pozostawiały samochód bez nadzoru, sprawdziły przed wyjazdem, czy nie ma śladów ingerencji (czy nie umieszczono w pojeździe narkotyków bez wiedzy właściciela pojazdu).
Na terenie Turcji znajduje się dużo wyraźnie oznakowanych obiektów wojskowych. Nie należy w ich pobliżu robić zdjęć, zatrzymywać się, rozbijać namiotu itp.
MELDUNEK
Nie ma obowiązku meldunkowego, z wyjątkiem meldunku w hotelach. Nie należy zostawiać paszportu do dyspozycji hotelu na czas pobytu, a jedynie okazać go przy załatwianiu formalności meldunkowych, co może wiązać się z koniecznością opłacenia z góry należności za cały okres pobytu w hotelu.
UBEZPIECZENIE
Od turystów nie wymaga się ubezpieczenia osobowego. Turyści przy zakupie ubezpieczenia w ramach pakietu usług biura podróży powinni zwracać uwagę na jego zakres, szczególnie na wyłączenia, za które ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności. Z racji na wysokie koszty leczenia zalecamy, aby ubezpieczenie obejmujące koszty leczenia i NNW opiewało na co najmniej 50 000 EUR, a w przypadku osób w grupie podwyższonego ryzyka z racji na wiek bądź zdiagnozowane schorzenia 100.000 EUR.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Służba zdrowia jest w znacznym stopniu prywatna. Wizyta u lekarza (bez zabiegów) może kosztować od 100 USD wzwyż, dzień pobytu w szpitalu – od 500 USD. Zabiegi są bardzo drogie. Aby uniknąć problemów z płatnościami za leczenie szpitalne należy posiadać odpowiednie ubezpieczenia lub możliwość płatności kartą kredytową. Większe szpitale mają podpisane umowy z ubezpieczycielami i honorują polisy ubezpieczeniowe. W mniejszych miejscowościach należy liczyć się z koniecznością dokonania opłaty gotówką (trzeba wówczas wziąć fakturę za usługę i wystąpić o zwrot kosztów do ubezpieczyciela). Wyposażenie szpitali jest na dobrym poziomie.
Nie ma wymogu dokonywania szczepień, jednak zaleca się szczepienia przeciwko żółtaczce, gdyż w razie poważniejszych zabiegów medycznych (np. operacji) wymaga się okazania zaświadczenia o szczepieniu. Brak zagrożeń epidemiologicznych.
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Kierowcy zawodowi muszą posiadać wizę do pracy (szczególnie winni tego przestrzegać kierowcy autobusów turystycznych, busów i vanów przewożących ładunki). Osoby podróżujące do Turcji samochodem, którego nie są właścicielami, muszą mieć przy sobie notarialną zgodę właściciela pojazdu na jego użytkowanie, przetłumaczoną na język turecki przez tłumacza przysięgłego i zalegalizowaną przez Ambasadę Turcji w Warszawie. Wymagane jest ubezpieczenie OC dla pojazdu i zielona karta. Pojazdy wpisywane są do paszportu (podobnie profesjonalny sprzęt elektroniczny) oraz rejestrowane w systemie celnym. W razie kasacji pojazdu (lub urządzenia elektronicznego) należy wypisać go z paszportu w najbliższym urzędzie celnym na podstawie zaświadczenia z policji o zniszczeniu lub kradzieży.
Zagraniczny samochód może znajdować się na terytorium Turcji bez odprawy celnej do 6 m-cy, jednakże nie dłużej niż ważność zielonej karty. Przekroczenie terminu skutkuje natychmiastowym nałożeniem przy wywozie opłat i podatków w wysokości należnych opłat celnych.
Polskim prawem jazdy można się posługiwać bez ograniczeń czasowych. Jednakże osoby, które zamierzają przebywać w Turcji przez dłuższy czas, powinny mieć przy sobie potwierdzone przez miejscowego notariusza lub urząd konsularny RP tłumaczenie prawa jazdy. W razie utraty prawa jazdy należy zgłosić się na policję i uzyskać protokół kradzieży (lub zagubienia), który będzie stanowić podstawę do starania się po powrocie do Polski o nowe prawo jazdy. Na drogach należy zachować szczególną ostrożność, gdyż kierowcy tureccy nie przywiązują nadmiernej wagi do zasad ruchu drogowego. W razie wypadku należy pozostawić pojazd na miejscu zdarzenia do czasu przyjazdu policji. Uprzedzamy, że podczas ustalania przyczyn wypadku lub stłuczki można spotkać się z presją np.: ze strony policjanta aby podpisać protokół lub inne dokumenty w języku tureckim. Sugerujemy aby nie podpisywać żadnych dokumentów jeśli się ich nie rozumie.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Osoby podróżujące indywidualnie mogą korzystać z rozwiniętej sieci połączeń lotniczych, nielicznych połączeń kolejowych (www.tcdd.gov.tr) oraz bardzo popularnej komunikacji autobusowej. Ponadto na miejscu można wypożyczyć samochód. Uprzedza się, by nie korzystać z improwizowanych wypożyczalni ulicznych, które nie posiadają swojego biura, ubezpieczeń, i których działalność nie jest oficjalnie zarejestrowana. Najczęściej pojazdy udostępniane przez takie wypożyczalnie nie są w pełni sprawne i nie mają ważnych, i kompletnych dokumentów. Należy absolutnie unikać pozostawiania paszportu. Brak rozwiniętej bazy turystycznej na wschodzie Turcji. Nie zaleca się tam podróżowania indywidualnie. Podróżowanie autostopem nie jest popularne, dlatego zalecamy wyjątkową ostrożność (szczególnie kobietom) przy korzystaniu z tego środka transportu.
RELIGIA, OBYCZAJE
Turcja jest krajem muzułmańskim, co wymaga od cudzoziemców przestrzegania określonych zachowań, szczególnie przy zwiedzaniu miejsc kultu religijnego (w meczetach należy przed wejściem zdjąć obuwie, kobiety nie mogą wchodzić z odkrytymi głowami i ramionami, w szortach). Również podczas podróżowania po wschodnich rejonach Turcji kobiety nie powinny mieć odsłoniętych nóg, ramion. Kobiety poruszające się samotnie mogą być narażone na kłopotliwe zaczepki, również w dużych miastach.
ŚWIĘTA
Ponieważ daty świąt muzułmańskich ustalane są według kalendarza opartego na roku księżycowym, zmieniają się co roku. W święta zamknięte są urzędy publiczne, ale większość sklepów i punktów usługowych działa normalnie.
PRZYDATNE INFORMACJE:
* Oryginały dokumentów urzędowych, aktów stanu cywilnego oraz aktów notarialnych dla swojej ważności na terenie Turcji nie wymagają legalizacji ani apostille. Odpisy polskich aktów stanu cywilnego wydane na formularzach wielojęzycznych nie wymagają tłumaczenia. Pozostałe dokumenty muszą zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego na terenie Turcji lub tłumaczenie musi zostać poświadczone przez Ambasadę Turcji w Warszawie albo polskie placówki konsularne w Turcji.
* Dni pracy urzędów: poniedziałki-piątki w godz. 9.00-17.00. Załatwianie jakichkolwiek formalności jest uciążliwe i długotrwałe. Należy liczyć się z żądaniem ponoszenia nie zawsze uzasadnionych opłat.
* Szczególnie we wschodnich rejonach Turcji w okresie ramadanu restauracje są nieczynne aż do godziny iftar (zachód słońca), o której można zjeść pierwszy posiłek. Do tej godziny należy unikać jedzenia i picia w miejscach publicznych (na ulicy, w parku, itp.).
* Możliwe jest uzyskanie zwrotu podatku VAT. Wniosek z załączonymi dowodami zakupu należy przesłać do Ministerstwa Finansów Republiki Turcji. Czas oczekiwania na zwrot jest bardzo długi.
* Informacje na temat zabytków, muzeów itp. można znaleźć na oficjalnej stronie promocyjnej: http://www.goturkey.com/. Są tam linki do stron z informacjami na temat połączeń autobusowych, hoteli, pensjonatów, restauracji, ośrodków wypoczynkowych, zabytków.
[Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP] dostęp: 03.01.2014